του Απόστολου Κοτσάμπαση

Η ομίχλη του Μιλάνου καλύπτει την Hasselblad της Valentina Rosselli, που τραβάει ασπρόμαυρες φωτογραφίες που διαπερνούν τη δεκαετία του 1960 σαν ένα όνειρο. Είναι καλλιεργημένη, δυνατή γυναίκα, με εκλεπτυσμένο γούστο στην τέχνη και τη μόδα, με αριστερές πολιτικές ιδέες και έντονη σεξουαλική περιέργεια. Είναι φωτογράφος, περιπλανιέται σε γκαλερί και σαλόνια.   Η  ζωή της ένας κατάλογος απομιμήσεων Yves Saint Laurent και φροϋδικών παρεκτροπών.

Ο Guido Crepax επινόησε την Valentina το 1965, εμπνευσμένος από το στυλ της Louise Brooks στις βουβές ταινίες – εκείνο το κοφτερό, ανδρόγυνο κούρεμα που θυμίζει τη Lulu στο Pandora’s Box  του 1929–με όλη την επιφανειακή κομψότητα να καλύπτει το κενό από κάτω.

Αρχικά, αν και δευτερεύων χαρακτήρας  για τον ήρωα κόμικ Neutron, η Valentina έγινε η μοναδική πρωταγωνίστρια της σειράς το 1967. Οι χαρακτήρες την περιβάλλουν σαν ξεχασμένες μάρκες: ο Philip Rembrandt, aka Neutron, ο φίλος της, κριτικός τέχνης με άχρηστες υπερδυνάμεις, που κριτικάρει τις πόζες της ενώ εκείνη τον δένει σε δερμάτινες ονειροπολήσεις. Ο γιος τους, Mattia, φτάνει αργότερα, ένα στήριγμα στη σουρεαλιστική της οικογενειακή ζωή. Διάλογοι; Σπάνιοι, αποσπασματικοί, σαν διαφημιστικά σλόγκαν – «Σε ονειρεύομαι αλυσοδεμένο», μουρμουρίζει, ή «Το παρελθόν είναι φετίχ» – αντηχώντας μια δόση καφκικού παραλόγου, οι συνομιλίες διαλύονται σε ψυχεδελικά καρέ όπου οι λέξεις μετατρέπονται σε μαστίγια και σκιές.

Περίπλοκες γραμμές που χαράζουν ερωτικά tableaux, πλαίσια που σπάνε σαν θραύσματα καθρεφτών, κινηματογραφικά ζουμ δανεισμένα από τον Fellini και τον Bergman, όλα σε αυστηρό μονόχρωμο χαρακτηρίζουν το στυλ του Crepax. Οι επιρροές του καλλιτέχνη συσσωρεύονται — οι παραμορφώσεις του Σουρεαλισμού, η ανατομία της Αναγέννησης που στρέφεται σε στάσεις S&M, η γυαλιστερή αποστασιοποίηση της pop art. Χωρίς ζεστασιά, μόνο ψυχρή ακρίβεια, σελίδες που γυρίζουν σαν κατάλογοι μόδας, με S&M δέσιμο και ταξίδια στο χρόνο. Με την πάροδο του χρόνου, ο Crepax εγκατέλειψε τα θέματα φαντασίας-επιστημονικής φαντασίας ή ντετέκτιβ της πρώτης περιόδου, εισάγοντας ένα περίπλοκο, παράξενο μείγμα ερωτισμού, παραισθήσεων και ονείρων, του οποίου συστατικά ήταν η αμφιφυλοφιλία, ο αυτοερωτισμός και ο σαδομαζοχισμός.

Η Valentina  έσπασε την «παιδική» πρόσοψη των κόμικς της εποχής της, γεννώντας την ερωτική λογοτεχνία για ενήλικες στην Ευρώπη, επηρεάζοντας τα γραφιστικά μυθιστορήματα μέχρι τη μόδα της Vogue. Γρήγορα έγινε βασικό στοιχείο της ευρωπαϊκής αντικουλτούρας στα τέλη της δεκαετίας του ’60 και στις αρχές της δεκαετίας του ’70. Ο αντίκτυπός της, μια ήρεμη επανάσταση, όπου οι γυναίκες χειρίζονται τις κάμερες και τις επιθυμίες, αφήνοντας τους άνδρες ως αξεσουάρ στην ατελείωτη, νωχελική παρέλαση της φαντασίας.

Το 1996, η ιστορία της Valentina τελείωσε, αλλά το κούρεμα bob παραμένει, εμβληματικό, κενό.