του Θαλή Πιτούλη Φωτογράφος: Γιώργος Μαλεκάκης

*Είναι ιδιαίτερη τιμή για το Mancode το αφιέρωμα στα ΟΥΚ

Δεν έχουν φωτογραφηθεί σχεδόν ποτέ. Κινούνται συνήθως τη νύχτα προστατεύοντας τον ευρύτερο γεωγραφικό χώρο του Αιγαίου και των ελληνικών χερσαίων συνόρων. Οι αποστολές τους δύσκολες και χωρίς περιθώριο αποτυχίας. Είναι εξασκημένοι να επιζούν κάτω από ακραίες συνθήκες που δοκιμάζουν τα ανθρώπινα όρια. Αποτελούν την ελίτ, την αιχμή του δόρατος των ενόπλων δυνάμεων της χώρας. Σκοπός τους η εκμηδένιση κάθε ενέργειας επιβουλής από εχθρικές δυνάμεις σε βάρος του εθνικού χώρου. Ένας σκοπός τον οποίο είναι εκπαιδευμένοι να φέρουν εις πέρας πάση θυσία.

Σπάνια ανώτατο μέλος των ΟΥΚ δίνει συνέντευξη στα μέσα ενημέρωσης. Η Διοίκηση Υποβρυχίων Καταστροφών (παλιά Ομάδα Υποβρυχίων Καταστροφών ΟΥΚ) είναι μία από τις Διοικήσεις του Αρχηγείου Στόλου του Πολεμικού Ναυτικού. Ευρύτερα γνωστή ως ΜΥΚ, αν και στο κοινό είναι γνωστοί ως βατραχάνθρωποι. Το Mancode βρέθηκε στο αρχηγείο της Διοίκησης Υποβρυχίων Καταστροφών στον Σκαραμαγκά και ζήσαμε μαζί τους μία ημέρα από τη σκληρή εκπαίδευση που γι’ αυτούς τους άνδρες είναι η καθημερινότητά τους. Παράλληλα ο διοικητής, πλοίαρχος Παναγιώτης Νικολαρέας, απάντησε σε όλες τις ερωτήσεις μας.

Ιστορία

Η ιστορία της ΜΥΚ ξεκινάει το 1953 και ακολουθεί την ένταξη της Ελλάδας στο ΝΑΤΟ. Η Μονάδα Υποβρυχίων Καταστροφών δημιουργήθηκε σύμφωνα με τα αμερικανικά πρότυπα των Underwater Demolition Teams. Αρχικά λειτούργησε ως ομάδα αμφίβιων αναγνωρίσεων για την υποστήριξη αποβατικών σκαφών του Πολεμικού Ναυτικού. Ακολούθησε η αποστολή Ελλήνων αξιωματικών και υπαξιωματικών στις ΗΠΑ, έτσι ώστε να δημιουργηθεί πυρήνας στελεχών εκπαιδευτών. Τα πρώτα στελέχη οργάνωσαν στη συνέχεια τη Σχολή Υ/ΚΤ στην Ελλάδα. Η μετονομασία της Δ/ΟΥΚ σε ΜΥΚ έγινε το 1969, με ταυτόχρονη αύξηση του αριθμού των επιχειρησιακών ομάδων, των οποίων η τελική μορφή καθορίστηκε το 1976. Το 2002 η Μονάδα μετονομάστηκε σε Διοίκηση Υποβρυχίων Καταστροφών.

Ποια είναι η αποστολή των επιχειρησιακών ομάδων της ΔΥΚ;

Αποστολή της Διοίκησης Υποβρυχίων Καταστροφών (ΔΥΚ) είναι να οργανώνει, να εκπαιδεύει και να διατηρεί σε επιχειρησιακή ετοιμότητα τις επιχειρησιακές της ομάδες και τα μέσα υποστήριξής τους, με σκοπό να εξασφαλίσει την ικανότητα ανάληψης ενός ευρέος φάσματος αποστολών ειδικών επιχειρήσεων, προς υποστήριξη του Αρχηγείου Στόλου σύμφωνα με την ισχύουσα επιχειρησιακή σχεδίαση.

Θεωρείστε η αιχμή του δόρατος των Ενόπλων Δυνάμεων.

Οι ομάδες της ΔΥΚ, ως επίλεκτα τμήματα, αποτελούν εξειδικευμένη επιχειρησιακή επιλογή που μπορεί να επιφέρει κρίσιμα πλήγματα, δικαιολογώντας απόλυτα τον χαρακτήρα του πολλαπλασιαστού ισχύος που τους αποδίδεται. Όπως έχει δείξει η ιστορία, η ΔΥΚ έχει κληθεί στο παρελθόν να φέρει εις πέρας σημαντικές και ιδιαίτερα απαιτητικές αποστολές τόσο σε εθνικό όσο και σε διεθνές επίπεδο. Ενδεικτικά αναφέρονται οι αποστολές εκκένωσης αμάχου πληθυσμού από τον Λίβανο το 2006 και τη Λιβύη το 2014, η συνδρομή στην καταπολέμηση της πειρατείας στον κόλπο του Άντεν, η συνεχιζόμενη μέχρι σήμερα συμμετοχή σε διασυμμαχικές επιχειρήσεις και επιχειρήσεις του ΟΗΕ στον ευρύτερο θαλάσσιο χώρο της Μεσογείου, κ.ά. Με το υψηλό επιχειρησιακό επίπεδο, το οποίο επιτυγχάνεται με τα αυστηρά κριτήρια επιλογής του προσωπικού, τη συνεχή και εντατική εκπαίδευση, σε συνδυασμό με τον σύγχρονο εξοπλισμό και το υψηλό φρόνημα, οι ομάδες της ΔΥΚ βρίσκονται σε άμεση ετοιμότητα επιτυχούς εκτέλεσης των αποστολών τους, δρώντας ως πολλαπλασιαστές ισχύος στο σύγχρονο επιχειρησιακό περιβάλλον, όπου οι ειδικές επιχειρήσεις συγκαταλέγονται στις επιλογές επίτευξης των στόχων της πολιτικοστρατιωτικής ηγεσίας.

Ποια είναι τα κριτήρια για να ενταχθεί κάποιος στα ΟΥΚ;

Πρώτα απ’ όλα, πρέπει να είναι μόνιμος αξιωματικός ή υπαξιωματικός των Ενόπλων Δυνάμεων, είτε μέσω παραγωγικών σχολών είτε μέσω πρόσληψης ΕΠΟΠ. Εφόσον αποφοιτήσει από το βασικό σχολείο εκπαίδευσης των ΟΥΚ, εντάσσεται στις τάξεις των υποβρυχίων καταστροφέων. Επιπλέον τα τελευταία χρόνια υφίσταται δυνατότητα –μέχρι συμπληρώσεως συγκεκριμένου αριθμού– στους οπλίτες θητείας να προσέλθουν για εκπαίδευση στη ΔΥΚ και, εφόσον αποφοιτήσουν, δύνανται να ενταχθούν στους κόλπους των βατραχανθρώπων για 3 χρόνια, με δυνατότητα επέκτασης για άλλα 5+5 έτη. Το βασικό σχολείο της Σχολής Υποβρυχίων Καταστροφών είναι διάρκειας 28 εβδομάδων. Βεβαίως, για να ξεκινήσει κάποιος την εκπαίδευση, απαιτείται να έχει πρώτα διέλθει επιτυχώς συγκεκριμένες ιατρικές εξετάσεις και δοκιμασίες φυσικής κατάστασης. Εν συνεχεία εξαρτάται από τον ίδιο να αποδείξει, πρώτα στον εαυτό του και μετά στους εκπαιδευτές του, το πόσο επιθυμεί να αποφοιτήσει και να αποτελέσει μέλος των ΟΥΚ. Τέλος, μετά την αποφοίτησή του από το βασικό σχολείο των ΟΥΚ, για να ενταχθεί κάποιος στις επιχειρησιακές ομάδες, πρέπει να ολοκληρώσει πρώτα επιτυχώς την τρίμηνη εκπαίδευση του Σχολείου Βασικής Επιχειρησιακής Εκπαίδευσης, όπου παρέχονται εξειδικευμένες γνώσεις και εκπαίδευση πάνω στα επιχειρησιακά έργα των βατραχανθρώπων.

Ποιο είναι το καθημερινό πρόγραμμα των επιχειρησιακών ομάδων της ΔΥΚ στο αρχηγείο στο Σκαραμαγκά;

Πέραν της καθημερινής γυμναστικής για την διατήρηση και τη βελτίωση της φυσικής κατάστασης των βατραχανθρώπων, αυτοί συμμετέχουν και σε ένα ιδιαίτερα απαιτητικό πρόγραμμα προκεχωρημένης επιχειρησιακής εκπαίδευσης, το οποίο περιλαμβάνει πληθώρα επιμέρους τεχνικών αντικειμένων και καλύπτει όλο το φάσμα των ειδικών επιχειρήσεων. Η διατήρηση υψηλού επαγγελματικού επιπέδου είναι ζωτικής σημασίας. Επί καθημερινής βάσεως εκτελούνται αντικείμενα όπως καταδύσεις, άλματα με αλεξίπτωτο στατικού ιμάντα ή ελεύθερης πτώσης, τακτικές κινήσεις με πυρά των επιχειρησιακών ομάδων και μέσων της ΔΥΚ, εκπαίδευση σε εκρηκτικά, κ.τ.λ. Πέραν αυτών, οι υποβρύχιοι καταστροφείς απαραιτήτως ασχολούνται με επιτελικό έργο, όπως και με έλεγχο, συντήρηση και την επισκευή των επιχειρησιακών υλικών τους. Τέλος, καλούνται να συμμετέχουν σε πληθώρα ασκήσεων αλλά και πραγματικών επιχειρήσεων, είτε αυτόνομα είτε σε συνεργασία με έτερες μονάδες του Αρχηγείου Στόλου αλλά και ευρύτερα των Ενόπλων Δυνάμεων.

Οι ΟΑΠ (Ομάδες Ανορθοδόξου Πολέμου) της ΔΥΚ μπορούν να επιχειρήσουν σε όλα τα σημεία της χώρας;

Το εύρος των επιχειρήσεων της ΔΥΚ διεξάγεται ως επί το πλείστον στο θαλάσσιο-παράκτιο περιβάλλον, χωρίς αυτό να αποτρέπει την ανάληψη επιχειρήσεων και σε οποιοδήποτε άλλο περιβάλλον. Η εκπαίδευση των Ομάδων Ανορθοδόξου Πολέμου καλύπτει ένα πολύ ευρύ φάσμα αντικειμένων και αποστολών που εκτελούνται στον θαλάσσιο, τον χερσαίο και τον εναέριο χώρο. Συχνά, δε, αυτές οι αποστολές εκτελούνται σε μεγάλες αποστάσεις από τις μόνιμες βάσεις υποστήριξης και απαιτούν αξιόπιστες επικοινωνίες και σύγχρονα μέσα υποστήριξης, διείσδυσης, διαφυγής. Σκόπιμο είναι να αναφέρω εδώ ότι οι αποστολές που θα αναλάβουν οι επιχειρησιακές ομάδες της ΔΥΚ είναι ιδιαίτερα απαιτητικές και κατευθύνονται σε στόχους στρατηγικής σημασίας. Η φύση τους απαιτεί λεπτομερή σχεδιασμό και ταχύτατη και αφανή ενέργεια, πολύ σπάνια, δε, θα δοθεί μια δεύτερη ευκαιρία εάν η αποστολή αποτύχει. Τέλος, αυτές τις αποστολές οι ΟΑΠ τις εκτελούν είτε αυτόνομα είτε σε συνεργασία με τις μονάδες του Αρχηγείου Στόλου, αλλά και των έτερων κλάδων των Ενόπλων Δυνάμεων.

Το Αιγαίο με τα χιλιάδες νησιά είναι ο ζωτικός χώρος μας. Η Ανατολική και η Κεντρική Μεσόγειος αποτελούν επίσης πεδίο δράσης των επιχειρησιακών ομάδων της ΔΥΚ.

Το Αιγαίο υπήρξε η κοιτίδα του λαμπρότερου πολιτισμού στην παγκόσμια ιστορία, του ελληνικού πολιτισμού, ο οποίος άνθησε και ήκμασε για χιλιετίες. Ανέκαθεν το Αιγαίο και τα αναρίθμητα νησιά του κατοικούνταν από Έλληνες. Αυτός ο νησιωτικός χώρος αποτελούσε πάντα τη μεγαλύτερη πηγή πλούτου για τη χώρα μας, αλλά και παράγοντα στρατηγικής σημασίας για την άμυνα της χώρας. Ασφαλώς λοιπόν αποτελεί ζωτικό χώρο για εμάς και τη βασική περιοχή επιχειρήσεών μας. Μάλιστα, όλα αυτά τα πολυάριθμα νησιά με την ιδιαίτερη γεωγραφική διαμόρφωση, σε συνδυασμό με τις ποικίλες καιρικές συνθήκες –στοιχεία στα οποία εκπαιδευόμαστε συνεχώς και είμαστε απόλυτα εξοικειωμένοι– προσδίδουν τεράστιο πλεονέκτημα στις επιχειρησιακές μας ομάδες και μέσα για εκτέλεση ειδικών επιχειρήσεων. Βεβαίως οι επιχειρήσεις της ΔΥΚ δεν περιορίζονται μόνο εντός της εθνικής επικράτειας. Τα τελευταία πολλά χρόνια οι επιχειρησιακές μας ομάδες επιβαίνουν στα πλοία του Αρχηγείου Στόλου, που επιχειρούν στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής και της Κεντρικής Μεσογείου, συμμετέχοντας σε επιχειρήσεις του ΝΑΤΟ, της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των Ηνωμένων Εθνών για την καταπολέμηση της πειρατείας, της τρομοκρατίας, της παράνομης διακίνησης όπλων, της προστασίας αμάχων σε εμπόλεμες περιοχές.

Ποιο είναι το μότο σας;

«Οὐκ ἐν τῷ πολλῷ τὸ εὖ, ἀλλ᾿ ἐν τῷ εὖ τὸ πολύ». Αυτό σημαίνει ότι η ποιότητα υπερτερεί της ποσότητας και ότι μια ολιγομελής ομάδα βατραχανθρώπων με σύγχρονο εξοπλισμό και άριστα εκπαιδευμένη, που ακολουθεί πιστά τις βασικές αρχές που προανέφερα και διαθέτει επίσης υψηλό φρόνημα, δύναται να επιφέρει στον αντίπαλο πλήγμα υψίστης σπουδαιότητας, που πολλές φορές έχει αντίκτυπο ακόμα και σε στρατηγικό επίπεδο. Πράγματι λοιπόν η ελληνική πολεμική ιστορία μάς διδάσκει πολλά. Σχεδόν πάντοτε οι Έλληνες αντιμετωπίσαμε υπέρτερους αριθμητικά αντιπάλους, χωρίς αυτό να επηρεάσει την απόφασή μας να πολεμήσουμε μέχρις εσχάτων και να νικήσουμε. Τόσο στη θάλασσα όσο και στα περισσότερα θέατρα επιχειρήσεων, οι συσχετισμοί δυνάμεων ανατρέπονται και οι αριθμητικά ολιγότεροι μπορούν να επικρατήσουν, εάν διαθέτουν, μαζί με την πίστη, την αποφασιστικότητα, την ορμητικότητα και την ψυχική δύναμη, ναυτοσύνη, άριστη εκπαίδευση και ανορθόδοξο τρόπο σκέψης και δράσης.

Οι βασικές αρχές των δυνάμεων των ΟΥΚ…

• Απόλυτη αφοσίωση στον σκοπό, υψηλό φρόνημα και πειθαρχία
• Αντοχή στη στέρηση και στις κακουχίες
• Ορμητικό και ομαδικό πνεύμα
• Θάρρος και καρτερία έναντι της ιδιαίτερης φύσης, της δυσκολίας και της επικινδυνότητας της αποστολής
• Απλότητα, σύνεση, ασφάλεια
• Η ποιότητα υπερτερεί της ποσότητας
• Ανορθόδοξος τρόπος σκέψης και δράσης, συνεχής ετοιμότητα εναλλακτικού τρόπου ενέργειας, αυτοσχεδιασμός και αιφνιδιασμός.