Στον κόσμο της υπερ-ανάλυσης, των συμβουλών αυτοβελτίωσης και των ψευδο-σοφών Instagram quotes, η απόλαυση έχει δεχτεί πολλά χτυπήματα. Αντιμετωπίζεται ως ρηχή, προσωρινή, ίσως και ντροπιαστική. Ένας άντρας πρέπει να κυνηγά την αποστολή, το νόημα και την αποδοχή του Γιουνγκ.

Η σύγχρονη ψυχολογία διαχωρίζει την ευτυχία σε δύο μεγάλες κατηγορίες: την ηδονιστική (hedonic) και την ευδαιμονική (eudaimonic). Η πρώτη αφορά την άμεση απόλαυση, την ικανοποίηση των αισθήσεων, το ζω στο τώρα. Η δεύτερη βασίζεται στα γραπτά του Αριστοτέλη και στρέφεται στο νόημα, την ανάπτυξη, την πνευματική εκπλήρωση. Στην πράξη όμως, δεν υπάρχει καθαρός διαχωρισμός. Ένας άντρας που πίνει κρασί με φίλους, δεν χαίρεται μόνο για τη γεύση, αλλά και για τη σύνδεση. Ο πατέρας που χαμογελά όταν βλέπει τον γιο του να παίζει μπάλα, βιώνει απόλαυση και υπαρξιακή πληρότητα ταυτόχρονα.

Το πρόβλημα ξεκινά όταν η απόλαυση θεωρείται υποδυέστερη. Αν ρωτήσεις κάποιον τι είναι σημαντικότερο, μια φιλοσοφική συζήτηση ή ένα ποδοσφαιρικό ματς, θα σου πει το πρώτο. Αλλά και το γκολ στην παράταση με φίλους στην κερκίδα είναι εμπειρία ζωής. Η απόλαυση δεν είναι απλά επιφανειακή. Είναι υποκειμενική. Κι όπως δείχνουν οι έρευνες, αυτές οι μικρές φευγαλέες στιγμές, ένα καλό γεύμα, ένα αστείο, ένα βλέμμα, είναι τα δομικά στοιχεία της συνολικής μας ευτυχίας.

Δεν είναι τυχαίο ότι οι πιο δυνατές εμπειρίες ζωής συνδυάζουν την απόλαυση με την ουσία. Οι εμπειρίες μας είναι σπάνια αμιγώς ηδονιστικές ή ευδαιμονικές. Είναι ένα μείγμα όπου όταν εμπλέκεται η κοινωνική αλληλεπίδραση, εκτοξεύεται η ευτυχία. Οι διαπροσωπικές σχέσεις είναι αυτές που δίνουν δύναμη σε κάθε φευγαλέα στιγμή.

Η απόλαυση δεν είναι το αντίπαλο δέος της ευτυχίας με νόημα. Είναι κομμάτι της. Συχνά, αυτές οι δύο πλευρές είναι ταυτόχρονες σαν δύο γρανάζια στην ίδια μηχανή. Και στην αντρική πραγματικότητα, όπου η πίεση για σκοπό και επίτευγμα είναι διαρκής, η απλή, καθημερινή απόλαυση είναι συχνά το φάρμακο που δεν ξέρουμε ότι χρειάζεται.

Αυτό δεν σημαίνει να καταλήγουμε σε ηδονισμό τύπου εφήμερου binge. Αλλά είναι σημαντικό να θυμόμαστε πως η ζωή δεν είναι μόνο η αναρρίχηση, είναι και το διάλειμμα στο καταφύγιο. Η ειλικρινής ευχαρίστηση από τα μικρά πράγματα, χωρίς ενοχές, χωρίς ανάγκη βαθύτερης δικαιολογίας, είναι δείγμα ψυχικής ωριμότητας, όχι αδυναμίας.

Και στο τέλος της ημέρας, δεν χρειάζεται να επιλέξεις ανάμεσα σε απόλαυση και νόημα. Ούτε ο James Bond ούτε ο Σωκράτης είχαν μονοπώλιο στην ανδρική ταυτότητα. Μπορείς να φτιάξεις τη δική σου εκδοχή και να την πασπαλίσεις με λίγη σοκολάτα και αυτογνωσία.

Η Μαρία Μυλωνά είναι Ψυχολόγος Υγείας και Συνθετική Ψυχοθεραπεύτρια / www.mariamylona.gr