Οι σεξουαλικές φαντασιώσεις αποτελούν θεμελιώδες στοιχείο της ανθρώπινης σεξουαλικότητας. Έρευνες δείχνουν ότι σχεδόν όλοι οι άνθρωποι έχουν κατά καιρούς ερωτικές εικόνες ή σενάρια που τους διεγείρουν, ανεξάρτητα από το αν σκοπεύουν να τα εφαρμόσουν στην πράξη.

Στην καθημερινή μου πρακτική με ζευγάρια, έρχομαι συχνά αντιμέτωπη με την αμηχανία, την απόρριψη ή ακόμη και την ενοχοποίηση που προκαλεί η αποκάλυψη φαντασιώσεων. Ιδίως οι άνδρες εμφανίζονται συχνά πιο επιφυλακτικοί απέναντι στη «διαφορετικότητα» ή το «ανορθόδοξο» των φαντασιώσεων του συντρόφου τους.

Οι πιο συνηθισμένες φαντασιώσεις αφορούν την πολυπρόσωπη σεξουαλική δραστηριότητα, τον έλεγχο και την εξουσία (BDSM), την περιπέτεια σε καινούρια πλαίσια, τη μη μονογαμία, καθώς και ταμπού ή απαγορευμένα σενάρια. Παράλληλα, υπάρχουν φαντασιώσεις ρομαντικού χαρακτήρα ή πειραματισμού με την ταυτότητα φύλου και τον ρόλο. Κοινό στοιχείο όλων είναι ότι αποτελούν προϊόντα του ψυχισμού και δεν πρέπει να εκλαμβάνονται αυτομάτως ως προθέσεις για πράξη. Η φαντασία συχνά λειτουργεί σαν «ασφαλές εργαστήριο», όπου το άτομο δοκιμάζει σενάρια χωρίς πραγματικό ρίσκο.

Σε επίπεδο σχέσης, οι φαντασιώσεις μπορούν να προκαλέσουν αναστάτωση όταν ο ένας σύντροφος δυσκολεύεται να τις αποδεχθεί. Ο άνδρας, παραδοσιακά, τείνει να θεωρεί ότι η ύπαρξη ασυνήθιστων φαντασιώσεων απειλεί την εικόνα του ή θέτει σε κίνδυνο την κανονικότητα της σχέσης. Αυτό οδηγεί σε σιωπή, απόκρυψη ή σύγκρουση. Αντίθετα, η γυναίκα εμφανίζεται συχνά πιο δεκτική στο να αναγνωρίσει τις φαντασιώσεις της, ακόμη κι αν δεν επιθυμεί την εφαρμογή τους. Το χάσμα αυτό μπορεί να δημιουργήσει αμοιβαία δυσπιστία.

Η θεραπευτική εμπειρία δείχνει ότι η ανοιχτή συζήτηση γύρω από τις φαντασιώσεις, όχι για να υλοποιηθούν, αλλά για να γίνουν κατανοητές, ενισχύει τη συναισθηματική οικειότητα. Όταν ένα ζευγάρι καταφέρει να μιλήσει χωρίς κριτική ή ειρωνεία, τότε η φαντασία λειτουργεί ως γέφυρα κατανόησης και όχι ως αιτία ρήξης. Η αρχή «ασφαλές, λογικό, με συναίνεση» ισχύει όχι μόνο για την πράξη, αλλά και για τον διάλογο: ασφαλές περιβάλλον, λογική στάση, συναίνεση στην ανταλλαγή απόψεων.

Για τον θεραπευτή, οι φαντασιώσεις αποτελούν πολύτιμο υλικό. Αποκαλύπτουν ανάγκες, φόβους και ασυνείδητες συγκρούσεις. Μπορούν να φωτίσουν τον τρόπο με τον οποίο ο καθένας νοηματοδοτεί την οικειότητα, την επιθυμία και τα όρια. Στόχος δεν είναι η κανονικοποίηση των φαντασιώσεων ούτε η παρότρυνση για εφαρμογή τους, αλλά η καλλιέργεια αμοιβαίου σεβασμού.

Σε μια κοινωνία που συχνά προβάλλει υπερβολικά απλουστευμένες εικόνες της σεξουαλικότητας, το να μάθει ένα ζευγάρι να συζητά τις φαντασιώσεις του με ηρεμία και αμοιβαία κατανόηση είναι ένδειξη ωριμότητας. Οι φαντασιώσεις, ακόμη κι αν παραμείνουν μόνο στη σφαίρα της σκέψης, μπορούν να λειτουργήσουν ως αφορμή για βαθύτερη επαφή και ουσιαστικό διάλογο. Εκεί έγκειται η θεραπευτική τους αξία. Όχι στην πράξη, αλλά στην αναγνώριση και στην επικοινωνία.