του Χρήστου Ζαμπούνη

Μετά το πέρας του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, σε αρκετές ευρωπαϊκές χώρες εγεννήθη η ιδέα της δημιουργίας μνημείων, προς τιμήν των ανωνύμων στρατιωτών που έπεσαν υπέρ πατρίδος. Στην Ελλάδα, η ανέγερσίς του άργησε να υλοποιηθεί, λόγω ποικίλων αντιδράσεων, μεταξύ των οποίων ήταν η επιλογή του χώρου έμπροσθεν της Βουλής, πρώην Ανακτόρων, επί αβασιλεύτου. Ορισμένοι προέκριναν, τότε, την τοποθέτησή του κοντά σε μία εκκλησία ή ένα νεκροταφείο, ενώ έτεροι θεωρούσαν την μορφή του νεκρού στρατιώτου «πολύ μοντέρνα» ή «πολύ γυμνή» για δημόσιο χώρο. Τελικώς, ενεκαινιάσθη την 25η Μαρτίου του 1932, και σχεδόν έναν αιώνα μετά, αποτελεί νέο θύμα αντιπαραθέσεως. Αφορμή η εγκατάστασις έμπροσθέν του, ενός πατέρα θύματος του σιδηροδρομικού δυστυχήματος των Τεμπών, του Πάνου Ρούτσι, με την ιδιότητα του απεργού πείνας. Πέραν της ευλόγου συμπαραστάσεως πολιτών και πολιτικών για την απονομή δικαιοσύνης, που είναι και το ζητούμενο, ανεξαρτήτως των αιτημάτων εκταφής και τοξικολογικών εξετάσεων, υπήρξαν έντονες αντιδράσεις για την «τσαντιροποίηση» ενός ιερού χώρου. Δεν είναι η πρώτη φορά που το Μνημείο του Αγνώστου Στρατιώτου έχει «βεβηλωθεί» σε περιόδους πολιτικής ή κοινωνικής εντάσεως. Τα εισαγωγικά χρησιμοποιούνται εν προκειμένω για να πάρουμε αποστάσεις από άλλες περιπτώσεις που περιελάμβαναν ρίψη μολότωφ ή μπογιές. Στην παρούσα περίπτωση υπάρχει μία υπόγεια σύναψη: Ο Θάνατος. Νεκρός ο στρατιώτης, νεκρό και το τέκνο του Ρούτσι. Άρα, το ιερό σύμβολο συνδέεται με αυτόν τον τρόπο με τον χαροκαμένο γονέα ως χώρος μνήμης, ασχέτως εάν σε κανονική κατάσταση το μνημείο θα έπρεπε να είναι σύμβολο εθνικής ενότητος. Η πολιτική εκμετάλλευσις, ασφαλώς το έχει μετατρέψει σε σύμβολο εθνικής διχόνοιας.