του Πάνου Τάμπη

Στα πρώτα του βήματα ο Brubeck έπρεπε να αποδείξει ότι ως λευκός ήταν ικανός να παίξει jazz.

1958. Η Πολωνία βρίσκεται υπό κομμουνιστικό καθεστώς αλλά το θλιβερό συναίσθημα της σταλινικής εποχής αρχίζει και φθίνει. Mέχρι το 1955 οι συναυλίες jazz έχουν απαγορευτεί ως “σύμβολο της Δύσης”. O Dave Brubeck (1920-2012) μαζί με το κουαρτέτο του καταφθάνει για να δώσει μια συναυλία. Κάποιοι την αντιλαμβάνονται ως μία πράξη κατά του καθεστώτος. Για την πλειονότητα είναι -περισσότερο- μία ανάσα καθαρού αέρα, με νότες αυθεντικής αμερικανικής jazz. Μία παράσταση δεν στάθηκε αρκετή, με τους λάτρεις και τους ντόπιους μουσικούς του είδους να συντροφεύουν το συγκρότημα από πόλη σε πόλη. 12 συναυλίες σε σύντομο χρονικό διάστημα, με πολλούς να τους ακολουθούν με οποιοδήποτε μέσο κατείχαν (τρένο, αυτοκίνητο, ακόμη και μηχανή). Κάτι σίγουρα που δεν περίμενε ο ίδιος ο Brubeck…

Ο Dave Brubeck, γεννήθηκε στις 6 Δεκεμβρίου του 1920 στην Καλιφόρνια των ΗΠΑ. Μεγάλωσε με έναν πατέρα που ήθελε ο γιος του να γίνει κτηνοτρόφος και μια μητέρα που ήθελε το παιδί της να έχει μουσική παιδεία επειδή και η ίδια ήταν καθηγήτρια μουσικής. Δύο διαφορετικές κατευθύνσεις που τον οδήγησαν σε ταυτόχρονες σπουδές γεωπονίας και μουσικής, με τις δεύτερες τελικά να τον κερδίζουν. Στα πρώτα του βήματα όμως, θα έπρεπε να αποδείξει δύο σημαντικά πράγματα: ότι σαν λευκός ήταν ικανός να παίξει jazz και ότι αυτά που έπαιζε στο πιάνο του δεν ήταν σαχλαμάρες. Όχι μόνο στάθηκε κάτι παραπάνω από ικανός αλλά το 1954 βρέθηκε στο εξώφυλλο του Time – ο δεύτερος καλλιτέχνης jazz μετά τον Louis Armstrong που το κατάφερε- λόγω της μεγάλης απήχησης της μουσικής του. Λίγη σημασία είχε όμως για τον Brubeck, ο οποίος το θεώρησε και λίγο ντροπιαστικό καθώς για τον ίδιο ο Duke Ellington το άξιζε περισσότερο, με την επιλογή να θεωρεί ότι έγινε με κριτήρια “χρώματος”.

Η μεγαλύτερη στιγμή της καριέρας του θα έρθει το 1959, όταν το Dave Brubeck Quartet θα ηχογραφήσει τον δίσκο “Time Out” – ορόσημο για τη jazz μουσική και τεράστια εμπορική επιτυχία, αφού ήταν ο πρώτος δίσκος που πούλησε πάνω από ένα εκατομμύριο αντίτυπα παγκοσμίως. Η σύνθεση του άλμπουμ “Take Five” βρίσκεται μέχρι και σήμερα στο άτυπο top10 των γνωστότερων μελωδιών παγκοσμίως. Η επιτυχία του θα συνεχιστεί και για τις επόμενες δεκαετίας μέχρι το τέλος της ζωής του. Κυκλοφόρησε 130 άλμπουμ και συνέθεσε ορχηστρικά και χορωδιακά έργα σε συνεργασία με συμφωνικές ορχήστρες και πολλούς διάσημους μουσικούς. Σημαντικό επίτευγμά του η ανθρώπινη , αντιρατσιστική διάσταση που προσέδωσε στη μουσική που τον έκανε σπουδαίο.

Photo Credit: Monterey County Herald Archives