της Κέλλυς Σταυροπούλου

Αν φτιάχνατε ένα κολλάζ με θέμα τα 60’s, πλάι στον Kennedy, τους Beatles και τον Armstrong δεν θα βάζατε κάπου και ένα πορτρέτο της Veruschka; Σίγουρα ναι. Αυτό το εμβληματικό πρόσωπο έχει ταυτιστεί με τη δεκαετία της ελευθεριότητας και της εξέλιξης. Λίγο πριν την Twiggy και πολλές δεκαετίες πριν από την Karlie, την Kate, την Christy και την Naomi, η αριστοκρατικών καταβολών Γερμανίδα Vera Gottliebe Anna Gräfin von Lehndorff-Steinort -που όλοι γνωρίζουμε ως Verushka- πρόλαβε να επαναπροσδιορίσει τους κανόνες της μόδας και της ομορφιάς και να γίνει το πιο iconic μοντέλο της χρυσής της δεκαετίας. Είχε αυτή την ομορφιά που δεν μπορείς να χωρέσεις εύκολα στα μάτια σου. Χρειάζεσαι λίγο χρόνο κοιτάζοντας την. Γι’ αυτόν τον σκοπό φρόντισαν να προσφέρουν απλόχερα πορτρέτα της, που έμειναν στην ιστορία των περιοδικών, οι φωτογράφοι-θαυμαστές της David Bailey, Irving Penn και Richard Avedon.

Το μπλε βλέμμα, το βελούδινο στόμα, τα ξανθά μαλλιά στην απόχρωση της σαμπάνιας που άλλαζαν συνεχώς φόρμα και μήκος, στέκονταν πάνω σ’ ένα σώμα μήκους 1,82 μέτρων με ευδιάκριτα καλοσμιλεμένα οστά. Αμέτρητες οι λήψεις που απεικόνισαν αυτή τη νευρώδη και αχαλίνωτη σιλουέτα με την πιο χαρακτηριστική να παραμένει μέσα στα χρόνια αυτή από την σκηνή της ταινίας του Antonioni, Blow Up, στην οποία ποζάρει στον φακό του ηθοποιού David Hemming που υποδύεται τον David Bailey. Η σκηνή είχε διάρκεια 5 λεπτών, αλλά το περιοδικό Premiere την ψήφισε ως την πιο σέξι στην ιστορία του κινηματογράφου. Όσο για την μόνιμη και πρωτοφανή ευγένεια της -συνήθεια της ευγενούς καταγωγής της;-, αυτή ήταν που κέρδισε την Diana Vreeland κατά τη θητεία της στη Vogue, η οποία την έκανε εξώφυλλο 11 φορές! Μέσα από τα grosplans της που γέμισαν πολλές σελίδες περιοδικών της εποχής της, έκανε τη δική της σχολή ομορφιάς: τεράστιες βλεφαρίδες σε διαφορετικές αποχρώσεις ανάλογα με το concept και glossy ροζ χείλη. «Η πιο όμορφη γυναίκα στον κόσμο» κατά τον φωτογράφο Richard Avedon ήταν και συνεχίζει να είναι ένας αληθινός χαμαιλέοντας χάρη στη ρευστότητα της, και στην ευκολία της να μεταμορφώνεται. Αυτό ακριβώς το στοιχείο ήταν που προσέφερε τόσο υλικό, τόση έμπνευση στην μόδα. Μόλις λίγα χρόνια πριν, το 2017, η Acne επέλεξε την Veruschka για το lookbook της συλλογής Resort του brand. Την είδαμε με cropped jackets και δερμάτινα παντελόνια με αλυσίδες. Ήταν 78 ετών. Σήμερα είναι 82.

Η ιστορία της δεν είναι απλή. Ο πατέρας της, Κόμης Heinrich von Lehndorff, συντάχθηκε με την Γερμανική Αντίσταση μετά την μαρτυρία του σε μαζική παιδοκτονία Εβραίων. Συμμετείχε στην απόπειρα δολοφονίας του Χίτλερ, συνελήφθη και εκτελέστηκε. Η Veruschka με τα τρία αδέλφια της και την μητέρα τους αρχικά μεταφέρθηκαν σε στρατόπεδο για τις οικογένειες των αντιστασιακών και έπειτα αναζήτησαν μια νέα αρχή στην Ευρώπη καταλήγοντας στη Φλωρεντία. Τότε η Veruschka ήθελε να γίνει καλλιτέχνης. Κατά μία έννοια έγινε… Η ίδια περιγράφει τη συνάντηση της με την hunter της με τα εξής λόγια: «Έπινα καφέ και μια κυρία με ρώτησε αν θέλω να γίνω μοντέλο. Ήταν πολύ παράξενο γιατί ήμουν αγοροκόριτσο». Λίγο κλισέ, αλλά ας είναι και κάτι κλισέ στην πορεία της. Έχει ενδιαφέρον ό,τι πριν φτάσει να αμείβεται με 10.000 δολάρια τη λήψη, οι φωτογράφοι την απέφευγαν: «Ήμουν πολύ ψηλή και είχα baby face. Οι φωτογράφοι το θεωρούσαν αταίριαστο συνδυασμό».

Ήταν το 1964, όταν πόζαρε στον φακό του Johnny Moncada, που αυτό το ιδιαίτερο αμάλγαμα βρήκε τον χαρακτήρα του. Η μαγιά με την οποία ο Moncada έδεσε τα αντιφατικά της χαρακτηριστικά ήταν η μελαγχολία της. Και πέτυχε. Δεν ήταν τυχαίο το υλικό. Η ίδια έχει πει σχολιάζοντας εκ των υστέρων την εκτέλεση του πατέρα της, τον απόηχο της και τη νομαδική ζωή που έζησε: «Το modeling ήταν ένας τρόπος για να ξεφεύγω από τη γεμάτη θλίψη ζωή μου. Ήταν σαν να φαντάζομαι για λίγο κάτι τελείως διαφορετικό από την πραγματικότητα που έπρεπε να αντιμετωπίσω. Αν και όσο χαρούμενη κι αν με έκανε, δεν μπόρεσα να αφήσω πίσω μου εκείνο τον πόνο». Το ένστικτο της επιβίωσης ήταν μόνιμα παρόν. Για να ανταπεξέλθει στον χώρο του modeling στη Νέα Υόρκη έπλασε μια περσόνα (ονόματι Veruschkaμια και το όνομα είναι δικό της εύρημα) που ήταν 9 στα δέκα ακαταμάχητη και 1/10 απειλητική. Στις οντισιόν η πρώτη φράση που έλεγε για να συστηθεί ήταν: «Είμαι η Veruschka, έρχομαι από τα σύνορα μεταξύ Ρωσίας, Γερμανίας και Πολωνίας. Θα ήθελα να δω τι μπορείτε να κάνετε με το πρόσωπό μου». Το 1967 έκανε την αξιομνημόνευτη φωτογράφιση με την τσίτα προσπαθώντας να ξεπεράσει σε αγριάδα το αιλουροειδές. Το εξημέρωσε είπαν χαριτολογώντας! Την ίδια χρονιά το περιοδικό Life την έκανε εξώφυλλο με τον τίτλο «The Girl Everybody Stares At». Η Veruschka δεν είναι πια κορίτσι, αλλά μ’ έναν τρόπο συνεχίζουμε να την κοιτάμε. Και θα συνεχίζουμε.

Photos by Johnny Moncada